💉 Ameliyathane Dışı Anestezi Uygulamaları: Sedasyon, Prosedürler ve Formlar

Örnek Ameliyathane Dışında Yapılan Sedasyon Uygulamaları Talimatı

1.AMAÇ:Hastanemizde ameliyathane dışı sedasyon/anestezi uygulaması  küretaj gibi endoskopik girişimlerin güvenli olarak uygulanmasını sağlamak.

2.KAPSAM:Ameliyathanedışı sedasyon/anestezi uygulamalarını kapsar.

3.KISALTMALAR

4.SORUMLULAR

Başhekim, Anestezi Teknisyeni/Teknikeri,Tüm Sağlık Çalışanları.

5.TANIMLAR

Sedasyon: sedatif ve ilaçlarla hastanın tüm reflekslerinin korunarak, derinliği kontrollü olarak ayarlanabilen uyku halidir.

6. FAALİYETAKIŞI

İşlem gerekli güvenlik önlemleri alınmış ortamda, Anestezi uzmanı ve anestezi teknisyeninden oluşan ekip tarafından intravenöz yol aracılığıyla minimal biliçli veya orta derece bilinçli olacak şekilde sedasyon planlanarak uygulanır.

6.1 Sedasyon Uygulanmadan Önce: Anestezi polikliniğinden, anestezi uzmanı tarafından cerrahi rutin tahlilleri ile değerlendirilerek mevcut genel durumu, ASA risk düzeyi, havayolu değerlendirilmesi, açlık önerileri, preop mevcut tedavilerinin değerlendirilmesi ve gerekli konsültasyonlar tamamlandıktan sonra hastaya işlem için hastaya randevu verilir.

6.3 Küretaj İşlemlerinde Anestezi

Anestezi Uzmanı tarafından değerlendirilen hastadan uygulayacak anestezi teknisyeni tarafından anamnez alınır.Uygunluğu belirlendikten sonra hastaya kısa etkili anesteziklerle başlanır.Hastanın ve operasyonun seyrine göre ilaç eklenebilir. Tüm bu işlemler sırasında Anestezi Fişi, Anestezi Güvenlik Kontrol Listesi doldurulularak operasyon sonlandırılır.

6.4 Ameliyathane dışı uygulanan sedasyonda bulunması gereken ekipmanlar

• O2 kaynağı (merkezi sistem oksijen kaynağı veya oksijentüpü)
• Aspirasyon için vakum kaynağı,(merkezi veya seyyar aspiratör cihazı ve sondaları)
• Monitor, (EKG, TA ölçümü, Pulseoksimetre)
• Acil müdahale çantası vesarf malzemeleri(acil müdahale ilaçları ,ambu, laringoskop ,entübasyon tüpü, airway)
• Anestezicihazı (solunum devresi, çeşitli boylardaa nastezi maskesi)

6.5AmeliyathanedışıuygulanansedasyondaKullanılanİlaçlar

Propofol ;sedatif ve hipnotik ajan olarak kullanılır.

• Kısa etkili olması en çok tercih sebebidir. Titre edilerek verilir.
• Subanetetik dozlarda uygulandığında diğer sedatif ve hipnotiklere göre derlenme daha hızlıdır.
• 25-75 µg/kg/dk dozlarında minimal aneljezik etkisi de vardır.
• 25-75 µg/kg/dk dozunda uygulandığında kirpik refleksleri korunarak uyku sağlar.
• En sık yan etkisi IV uygulama sırasında ağrı oluşturmasıdır. 1-2 dakika önce fentanil yapılması, lidakain ilave edilmesi, büyük damar kullanılması gibi tedbirler alınmalıdır.

Benzodiazepinler, (diazepam ve midazolam) anksiyolitik, hipnotik ve amnezik amaçlı kullanılır.

Midazolam0,03-0,07 mg/kg dozlarında kullanılır.

• Hiçbir zaman bolus olarak uygulanmamalı. Sedasyon düzeyi değerlendirilmeden önce en az 2 dk. beklenmelidir.
• Opioidlerle kombine kullanıldığında hipotansiyon ve solunum depresyonu yapabilir.
• Yaşlılarda kan basıncında hızlı ve derin tansiyon düşüklüklerine ve oryantasyon bozulması etkileri ortaya çıkar

Opioidler,analjezik ve sadasyon amacıyla kullanılırlar.

• Hızlı etki başlangıcı ve kısa etki süreli olmaları tercih sebepleridir.
• Solunum depresyonu en çok korkulan yan etkisidir. Yüksek dozlarda apneye yol açabilir. Sistemik hastalığı olanlarda ve yaşlılarda çok düşük dozlarda apneye yol açabilir.

Remifentanil, ameliyathane dışı anestezide en sık kullanılan opioiddir.  Nonspesifikesterazlar tarafından metebolize edilmesi nedeniyle, organ işlevlerine bağımlı olmaksızın klirensi çok hızlıdır, etkisi çok kısa sürede ortadan kalkar.

• İnfüzyon süresinden bağımsız şekilde yarılanma ömrü sadece 3-5 dk.’dır.
• Solunum depresyonu yapması, kas rijiditesi, kusma gibi yan etkileri Remifentanilin kullanımını kısıtlar.
• 5 dk içinde 0,1 µg/kg/dk yükleme dozunu takiben 0,05 µg/kg/dk idameinfüzyon uygulanmalıdır. Ve hastanın ağrı duyup duymamasına infüzyon dozu titre edilmelidir.

Ameliyathane dışı anestezide beklenen komplikasyonlar

1. Ekibin zarar görmesi

• Çevresel tehlikeler (kablolara takılma vs)
• Elektro manyetik dalgalara maruz kalma ·
• Ortam aydınlatmasının yetersiz olması ·
• Radyasyondan korunma amaçlı giysilerin, ağır kurşun yeleklerin yarattığı hareket kısıtlılığı, Anestezik gazlara maruz kalınması.

1. b) Hipotermi-Hipertermi:Özellikleradyolojicihazlarınınısınmasınıönlemekamacıylaklimailesoğutulmasıortamısısınındüşmesine, özellikle pediyatrik v egeriyatrik hasta grubun da hipotermiye bağlı komplikasyonlara yol açabilir. Manyetik alan gücü 1,5Tesla’dan fazla olan cihazlarda radyofrekans ısısı önemli problemdir. Aşırı ısı dokuda hasara yol açar.

c)Gastrik içeriğin aspirasyonu, regürjitasyon Elektifolguların yeterli süreaç bırakılmaları, bu komplikasyonların önlenmesi için gereklidir

1. d) Hipovolemi Kolonoskopiya da baryumlu gastro-intestinal sistem grafisi çekilecek hastalarda uygulanan diyet ve lağman; vazodilatatör ya da kardiyak depresan ilaç kullanan hastalar dahi potansiyon gelişebilir. Bu nedenle, girişim öncesi iyi bir hidrasyon önemlidir.

1. e) Solunum ve dolaşım depresyonu

1. f) AlerjiveanaflaktikşokKontrast madde kullanılan görüntüleme yöntemlerinde enjeksiyonu izleyen 5-10 dakika içinde farklı derecelerde alerjik reaksiyon ortaya çıkabilir.

g)Bulantı-kusma

h)Pnömotoraks

ı)Koledok perforasyonu

i)Kolon Perforasyonu

Hastanın Derlenme ve Taburcu Edilme Kriterleri

• Tamamen uyanık ve oryante olmalıdır.
• Vital bulgular stabil ve kabul edilebilir sınırlar içerisinde olmalıdır.
• Antagonist ilaç (flumazenil, nalokson) verilen hastalarda yeniden sedasyon gelişmeyeceğinden emin olmak için yeterli süre (2 saate kadar) beklenmelidir.
• İşlemler günübirlik olacağından yanlarında sorumlu bir erişkin bulunmalı, araç kullanımına izin verilmemelidir.

7.İLGİLİ  DÖKÜMANLAR:

• AnesteziFişi
• AnesteziGüvenliKontrolListesi
• Anestezi Uygulamaları İçin Bilgilendirilmiş Hasta Rıza Belgesi
• İlgili İşlem İçin Bilgilendirilmiş Hasta Rıza Belgesi

📚 Kaynaklar:

1. T.C. Sağlık Bakanlığı – Anestezi Rehberi
   https://www.saglik.gov.tr

2. Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği
   https://www.tard.org.tr

3. MEGEP – Anestezi Teknikleri Modülleri
   https://megep.meb.gov.tr

4. PubMed Sedation Articles Database
   https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov