Cerrahi Makas Nedir? Ne İşe Yarar? Hangi Çeşitleri Vardır?
Cerrahi operasyonlar sırasında en sık kullanılan el aletlerinden biri olan cerrahi makas, doku kesimi, bandaj kesimi veya dikiş materyallerinin kesilmesi gibi işlemler için kullanılır. Hemşirelerden cerrahlara kadar pek çok sağlık profesyonelinin elinde görebileceğimiz bu alet, keskinlik, hassasiyet ve kontrol açısından büyük önem taşır.
Cerrahi Makas Çeşitleri Nelerdir?
Cerrahi makaslar kullanım amacına göre farklı şekillerde sınıflandırılır. En yaygın çeşitleri aşağıdaki tabloda görebilirsiniz:
| Makas Türü | Açıklama |
|---|---|
| Mayo Makası | Kalın doku ve sert materyaller için kullanılır. |
| Metzenbaum Makası | İnce ve hassas doku kesimleri için idealdir. |
| Iris Makası | Mikroskopik işlemler ve hassas dikiş kesimleri için. |
| Bandaj Makası | Bandaj kesmek için ucu kıvrık ve kör yapılır. |
| Eğri Cerrahi Makas | Derin dokuya ulaşmak için ucu eğrilidir. |
| Düz Cerrahi Makas | Yüzeysel kesimler için düz uçludur. |
Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. Cerrahi makas nedir?
Cerrahi makas, tıbbi işlemlerde doku, bandaj veya sütür gibi malzemeleri kesmek amacıyla kullanılan paslanmaz çelikten üretilmiş özel makaslardır.
2. Eğri cerrahi makas ne işe yarar?
Eğri uçlu cerrahi makaslar, derin dokulara ulaşmak ve kontrollü bir kesim sağlamak için tasarlanmıştır. Görüş açısı dar olduğunda tercih edilir.
3. Düz cerrahi makas nerede kullanılır?
Düz uçlu cerrahi makaslar, cilt yüzeyine yakın ve doğrudan erişilebilen bölgelerde tercih edilir. Kontrollü ve düz kesimler için uygundur.
4. Cerrahi makas teknik şartnamesi nedir?
Teknik şartname, cerrahi makasın üretiminde kullanılacak malzeme, boyutlar, sterilizasyon uyumu ve keskinlik gibi standartları belirler. Örneğin:
| Özellik | Teknik Şartname İçeriği |
|---|---|
| Malzeme | Paslanmaz çelik (AISI 420 veya 440) |
| Uzunluk | 14 cm – 18 cm arası |
| Sterilizasyon uyumu | Otoklav ile steril edilebilir |
| Keskinlik | Doku yırtmadan kesim yapabilmeli |
5. Cerrahi makas kaç kez kullanılabilir?
Tek kullanımlık olanlar haricinde, cerrahi makaslar defalarca kullanılabilir. Ancak her kullanımdan sonra steril edilmelidir. Keskinliği azalan makaslar yeniden bileme işlemine gönderilmelidir.
6. Cerrahi makas nasıl saklanmalıdır?
Steril bir şekilde muhafaza edilmesi gereken cerrahi makaslar, genellikle özel cerrahi çantalarında (setlerde) saklanır. Uçları korunmalı ve zarar görmeyecek şekilde yerleştirilmelidir.
Cerrahi Makasların Kullanım Alanlarına Göre Karşılaştırması
| Kullanım Alanı | Tercih Edilen Makas | Neden Tercih Edilir? |
|---|---|---|
| Derin doku kesimi | Eğri Metzenbaum Makası | Daha rahat ulaşım sağlar. |
| Bandaj kesimi | Lister Bandaj Makası | Cildi korumak için özel ucu vardır. |
| Mikroskobik işlem | Iris Makası | Küçük ve hassas kesim sağlar. |
| Sert doku kesimi | Mayo Makası | Kalın yapılıdır, kolayca kesim sağlar. |
Ziyaretçi Yorumları
💬 Ahmet K. – “Makale çok açıklayıcı olmuş. Makas türleri arasındaki farkı ilk kez bu kadar net anladım.”
💬 Derya H. – “Cerrahi set hazırlarken teknik şartnameye bu kadar dikkat edilmesi gerektiğini bilmiyordum. Teşekkürler!”
💬 Mete Y. – “Metzenbaum ve Mayo farkı yıllardır karıştırıyordum, artık aklımda!”
Kaynaklar
T.C. Sağlık Bakanlığı Tıbbi Cihazlar Yönetmeliği
Basic Surgical Instruments, Elsevier
Ürün teknik katalogları (Aesculap, Medicon)
