Anestezi Cihazı ve Ekipmanları: Parçaları, Parametreleri ve Çalışma Prensibi
Modern cerrahinin güvenli şekilde ilerlemesi, anestezi cihazı ve ona bağlı ekipmanların doğru ve etkili çalışmasına bağlıdır. Bir anestezi cihazı; sadece gaz verme işlevini yerine getirmez, aynı zamanda hastanın solunum, basınç ve gaz değerlerini izler, düzenler ve kaydeder. Bu yazıda “Anestezi cihazı nedir, parçaları nelerdir, nasıl çalışır?” gibi sık sorulan tüm soruların cevaplarını bulabilirsiniz. 🩺
- 🧠 Anestezi Cihazı Nedir?
- 🧰 Anestezi Cihazı Parçaları ve Görevleri
- 📈 Anestezi Parametreleri
- ⚙️ Anestezi Cihazı Nasıl Çalışır?
- 🏥 Türkiye’de Kullanılan Anestezi Cihaz Markaları
- ❓ Sık Sorulan Sorular
- ✅ Anestezi cihazı nedir tıpta?
- ✅ Pmax nedir?
- ✅ Su tutucu ne işe yarar?
- ✅ Körük nedir?
- ✅ Anestezi cihazları ÜTS’ye kayıtlı mı olmalı?
- 📝 Teknik Şartname Özeti
- 💬 Yorumlar
- 📚 Kaynaklar
🧠 Anestezi Cihazı Nedir?
Anestezi cihazı, hastaya güvenli bir şekilde anestezik gazlar (oksijen, sevofluran, izofluran, N2O vb.) vermek, hastanın solunumunu kontrol etmek ve hayati fonksiyonlarını izlemek amacıyla kullanılan, entegre bir tıbbi teknolojidir.
📌 Tıpta “AMS” (Anesthesia Machine System) olarak da geçer.
🧰 Anestezi Cihazı Parçaları ve Görevleri
| Parça | Görevi |
|---|---|
| Gaz Girişi (O₂, N₂O, hava) | Cihazın gaz kaynağı bağlantıları |
| Flowmetreler | Hangi gazın ne kadar verileceğini ayarlar |
| Vaporizer (Buharlaştırıcı) | Anestezik ajanı gaz haline çevirir ve gaz karışımına katar |
| Yaylı Ventil (Körük) | Hastaya pozitif basınçlı hava verir (manuel/otomatik) |
| Monitör Ünitesi | Pmax, tidal volume, O₂ sat, CO₂ seviyesi gibi değerleri gösterir |
| Soda Lime Canister | Karbondioksit tutucu, solunum devresinde CO₂’yi temizler |
| O₂ Flush | Acil oksijen verir (35-75 L/dk) |
| Isı ve Su Tutucu | Devredeki nemi ve ısıyı korur, yoğuşmayı engeller |
📈 Anestezi Parametreleri
| Parametre | Açıklama |
|---|---|
| Pmax | Maksimum inspirasyon basıncı |
| TV (Tidal Volume) | Solunum başına verilen hacim |
| RR (Respiratuar Rate) | Dakikadaki solunum sayısı |
| ETCO₂ | Son ekshalasyon anındaki CO₂ seviyesi |
| FiO₂ | Verilen oksijen konsantrasyonu (%) |
| PEEP | Pozitif ekspiratuar basınç |
⚙️ Anestezi Cihazı Nasıl Çalışır?
Gaz kaynağından gelen O₂, hava ve N₂O, flowmetreler aracılığıyla kontrol edilir.
Seçilen gaz, vaporizer aracılığıyla anestezik madde ile karışır.
Bu karışım ventilatör veya manuel körük yoluyla hastaya iletilir.
Exhaled gaz, CO₂ tutucu filtrelerden geçer, gerekirse devreye yeniden girer.
Tüm bu süreç, cihazın monitör panelinden anlık olarak izlenebilir.
🏥 Türkiye’de Kullanılan Anestezi Cihaz Markaları
| Marka | Açıklama |
|---|---|
| Dräger | Almanya menşeili, dünya çapında bilinir |
| GE Datex-Ohmeda | Gelişmiş parametre ölçümü ve raporlama sistemi |
| Mindray | Uygun fiyatlı, entegre monitörlü |
| TMS / SMS | Türkiye’de distribütörlüğü bulunan cihazlar |
❓ Sık Sorulan Sorular
✅ Anestezi cihazı nedir tıpta?
Tıpta anestezi cihazı, gaz karışımı vererek hastayı uyutan ve solunum fonksiyonlarını destekleyen entegre sistemdir.
✅ Pmax nedir?
Pmax, cihazın verdiği en yüksek inspiratuar basıncı gösterir. Akciğer hasarını önlemek için limitli tutulur.
✅ Su tutucu ne işe yarar?
Solunum devresinde oluşan yoğuşmayı tutarak hastaya geri gitmesini önler, sterilizasyonu artırır.
✅ Körük nedir?
Körük, manuel veya otomatik modda, akciğerlere pozitif basınçla hava veren parçadır.
✅ Anestezi cihazları ÜTS’ye kayıtlı mı olmalı?
Evet. Tüm tıbbi cihazlar gibi anestezi cihazları da Sağlık Bakanlığı Ürün Takip Sistemi (ÜTS)‘ne kayıtlı olmalıdır.
📝 Teknik Şartname Özeti
| Şartname Başlığı | İçerik |
|---|---|
| Sertifikasyon | CE, ISO 13485, ÜTS zorunlu |
| Ventilatör Özelliği | Manuel + Otomatik (Tidal volume ayarlanabilir) |
| Göstergeler | Pmax, FiO₂, RR, TV, PEEP, ETCO₂ |
| Alarm Sistemi | Sesli ve görsel minimum 3 seviye |
| Acil O₂ butonu | En az 35 L/dk çıkış |
| Nemlendirici/Su tutucu | Değiştirilebilir, şeffaf, steril edilebilir |
💬 Yorumlar
“Dräger cihazlarında grafik ekranlarla ventilasyonun her aşamasını net şekilde izleyebiliyoruz.”
— Uzm. Dr. H. Aslan, Anestezi Uzmanı
“Kompakt, taşınabilir modellerin artmasıyla yoğun bakımda daha esnek çözümler sağlıyoruz.”
— Yoğun Bakım Hemşiresi Funda E.
📚 Kaynaklar
Sağlık Bakanlığı ÜTS
Tıbbi Cihazlar Teknik Şartname Kataloğu (2024)
Dräger Teknik Kullanım Kılavuzu
PubMed: Anesthesia Machines Review Articles
