Ameliyathane Radyasyon Güvenliği: Sağlığımız İçin Hayati Öneme Sahip
Ameliyathanelerde kullanılan yüksek teknolojili cihazlar sayesinde tıbbi başarılar artarken, bu cihazların beraberinde getirdiği radyasyon riski de dikkatle yönetilmelidir. Ameliyathane radyasyon güvenliği, hem sağlık çalışanlarının hem de hastaların korunmasını sağlamak için hayati bir uygulamadır.
Radyasyon Nedir ve Ameliyathanede Neden Kullanılır?
Radyasyon, enerji yayan dalgalar ya da parçacıklar şeklinde tanımlanabilir. Ameliyathanede genellikle görüntüleme amaçlı kullanılır. Özellikle;
C kollu skopi (mobil floroskopi),
Taş kırma cihazları,
Bazı lazer ve x-ray cihazları
ameliyat esnasında gerçek zamanlı görüntüleme sağlar. Ancak bu cihazlar iyonize radyasyon yayarak çalışanlar ve hastalar için risk oluşturabilir.
C Kollu Skopi Zararları Nelerdir?
| Zarar | Açıklama |
|---|---|
| Hücre DNA hasarı | Yüksek dozlarda DNA yapısında bozulma olur. |
| Katarakt riski | Göz merceğinde opaklaşmaya neden olabilir. |
| Cilt yanıkları | Uzun süreli maruziyet sonrası görülebilir. |
| Doğurganlık etkisi | Özellikle erkeklerde sperm üretimini etkileyebilir. |
| Kanser riski | Uzun vadeli maruziyetlerde artar. |
TAEK ve Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK), radyasyon güvenliğiyle ilgili düzenlemeleri yapar. Sağlık Bakanlığı ile birlikte belirli standartları uygulamaya koymuştur:
Radyasyonla çalışan personelin yıllık maruziyet sınırı 20 mSv’yi geçmemelidir.
Kurşun yelek, boyunluk ve gözlük gibi koruyucu ekipmanlar kullanılmalıdır.
Cihazların bakım ve kalibrasyonu düzenli olarak yapılmalıdır.
Ameliyathane Radyasyon Güvenliği Prosedürü (Örnek)
| Aşama | Uygulama |
|---|---|
| Risk analizi | Cihazların yaydığı radyasyon miktarlarının tespiti |
| Eğitim | Tüm ameliyathane personeline yıllık radyasyon güvenliği eğitimi |
| Kişisel dozimetre | Personelin maruz kaldığı radyasyonun izlenmesi |
| Koruyucu ekipman | Kurşun önlük, koruyucu perde, mobil bariyer kullanımı |
| Radyasyon işareti | Radyasyonlu alanlara uyarı işaretleri konulması |
Sık Sorulan Sorular
C kollu skopi zararlı mı?
Evet, uzun süreli ve korunmasız maruziyet ciddi sağlık problemlerine yol açabilir.
Kurşun önlük gerçekten korur mu?
Evet. Uygun kalınlıktaki kurşun önlükler iyonize radyasyonu büyük ölçüde engeller.
Radyasyon maruziyetimi nasıl öğrenirim?
Dozimetre cihazlarıyla aylık veya yıllık olarak radyasyon maruziyetiniz takip edilir.
PDF veya slayt kaynakları nereden bulabilirim?
TAEK, Sağlık Bakanlığı ve MEGEP sitelerinde ücretsiz erişim sağlanabilir.
Kaynaklar
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (www.taek.gov.tr)
Sağlık Bakanlığı Radyasyon Güvenliği Yönergesi
MEGEP Modülleri – Sağlık Alanı
IAEA – International Atomic Energy Agency
