Lateral Pozisyon Nedir? 🛌
Lateral pozisyon, hastanın vücudunun yan tarafına yatırılmasıyla sağlanan bir yatış şeklidir. Halk arasında “yan yatış” olarak da bilinir. Tıp alanında, özellikle ameliyatlarda, yoğun bakımda, bası yaralarını önlemede ve solunumun kolaylaştırılmasında sıkça kullanılır. Bu pozisyonun sağ veya sol lateral olarak iki türü vardır. Hasta sağ yanına yatırılırsa sağ lateral, sol yanına yatırılırsa sol lateral pozisyon denir.
Lateral pozisyon, yalnızca basit bir yatış şekli değildir; doğru verilmediğinde ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu yüzden hemşireler, anestezi teknikerleri ve ameliyathane personeli için temel bir bilgi alanıdır.
Lateral Pozisyon Nasıl Verilir?
Hasta dikkatlice yana çevrilir.
Baş altına uygun bir yastık veya pozisyon pedi yerleştirilir.
Dizlerin arasına basıncı azaltmak için yastık konur.
Kol ve omuz eklemleri desteklenir.
Kalça ve gövde, kaymayı önlemek için sabitlenir.
Bu adımlar sırasında eklemlere aşırı yük binmemesi ve basınç noktalarının korunması çok önemlidir.
Lateral Pozisyon Neden Verilir?
Solunum problemlerinde akciğer kapasitesini artırmak için
Ameliyatlarda (toraks, böbrek, kalça cerrahileri vb.)
Basınç yaralarını önlemek amacıyla pozisyon değişikliğinde
Aspirasyonu engellemek için bilinci kapalı hastalarda
Sindirim sistemini rahatlatmak için bazı durumlarda
Basınç Noktaları 🩺
Lateral pozisyon sırasında en çok basınca maruz kalan bölgeler:
Kulak
Omuz
Kalça kemiği (trokanter majör)
Diz dış yüzeyi
Ayak bileği
Bu noktaların korunması için pozisyon pedleri ve yumuşak destekler kullanılır.
Hangi Ameliyatlarda Kullanılır?
| Ameliyat Türü | Kullanılan Pozisyon | Açıklama |
|---|---|---|
| Toraks Cerrahisi | Lateral | Akciğer ameliyatlarında tercih edilir |
| Nefrektomi (Böbrek) | Lateral | Böbreğe ulaşmak için en uygun pozisyondur |
| Kalça Protezi | Lateral | Cerrahın ekleme kolayca ulaşmasını sağlar |
| Omurga Cerrahisi (belirli) | Lateral | Belirli omurga bölgelerinde kullanılır |
Lateral Pozisyonun Komplikasyonları ⚠️
Bası yaraları (dekübit ülserleri)
Sinir basısına bağlı uyuşma ve felç
Dolaşım bozukluğu
Solunum sıkıntısı (yanlış pozisyonda)
Kas-iskelet ağrıları
Lateral Pozisyon Verilirken Dikkat Edilecek Noktalar
Pozisyon pedi mutlaka kullanılmalı
Basınç noktaları düzenli kontrol edilmeli
Uzun süre aynı pozisyonda kalınmamalı
Solunum ve dolaşım sürekli takip edilmeli
Hasta güvenliği için yan destekler yerleştirilmeli
Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. Lateral pozisyon nedir?
Hastanın yan yatış pozisyonudur, sağ veya sol olarak uygulanabilir.
2. Lateral pozisyon hangi ameliyatlarda kullanılır?
En sık böbrek, akciğer ve kalça ameliyatlarında tercih edilir.
3. Lateral pozisyon neden verilir?
Solunumu kolaylaştırmak, bası yaralarını önlemek ve cerrahiye uygun alan açmak için verilir.
4. Lateral pozisyon komplikasyonları nelerdir?
Bası yaraları, sinir sıkışması, dolaşım bozukluğu ve kas ağrıları gelişebilir.
5. Lateral pozisyonda basınç noktaları nerelerdir?
Kulak, omuz, kalça, diz ve ayak bileği en riskli noktalardır.
6. Dekübit nedir?
Uzun süre aynı pozisyonda kalmaya bağlı olarak gelişen bası yaralarıdır. Lateral pozisyonda bu risk daha yüksektir.
Yorumlar 💬
📌 “Yoğun bakımda çalışıyorum, hastaları iki saatte bir lateral pozisyona alıyoruz. Çok faydalı bilgiler olmuş.”
📌 “Kalça protezi ameliyatında lateral pozisyonu ilk kez öğrendim, güzel anlatım için teşekkürler.”
📌 “Dekübit yaralarıyla uğraşan biri olarak pozisyon pedlerinin önemini çok net anlatmışsınız.”
Kaynaklar
T.C. Sağlık Bakanlığı Hemşirelik Yönetmeliği
Perry & Potter, Fundamentals of Nursing
Yıldızeli, B. (2020). Cerrahi Hemşireliği Ders Notları
Tıbbi Sorumluluk Reddi ⚖️
Bu içerik yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tıbbi tanı, tedavi veya bakım için kullanılmamalıdır. Herhangi bir sağlık sorununuzda mutlaka uzman hekim veya sağlık profesyoneline başvurunuz.
