Ameliyathane Hasta Örtme: Güvenliğin İlk Katmanı

Ameliyathanedeyiz
16 Nis 2025 00:41
Güncelleme: 16 Nis 2025
4 dk. Okuma Süresi

Ameliyathanelerde enfeksiyon kontrolü ve hasta güvenliği, yalnızca cerrahın becerisiyle değil, kullanılan steril örtüler ve uygulanan doğru örtme teknikleriyle de doğrudan ilişkilidir. Bu yazımızda, ameliyathane hasta örtme prosedürü nedir, nasıl uygulanır, hangi standartlar dikkate alınır gibi sorulara yanıt arayacağız. Aynı zamanda Sağlık Bakanlığı’nın yayınladığı talimatlar ve prosedürlere de değineceğiz.

Hasta Örtme Nedir?
Ameliyathane Hasta Örtme Prosedürü
Kullanılan Malzemeler
Sık Sorulan Sorular (SSS)
Sağlık Bakanlığı Standartlarına Göre
Kaynaklar

Hasta Örtme Nedir?

Hasta örtme, ameliyat öncesi hastanın cerrahi alan dışında kalan vücut bölgelerinin steril örtülerle kapatılması işlemidir. Amaç, cerrahi alana mikroorganizma geçişini önlemek ve steril alanı korumaktır.

Ameliyathane Hasta Örtme Prosedürü

Aşağıdaki tabloda hasta örtme işleminin adım adım nasıl yapılması gerektiği özetlenmiştir:

Aşama	Açıklama
1. Hazırlık	Cerrah ve yardımcı personel steril eldivenlerini takar, steril örtüler hazırlanır.
2. Pozisyon Verme	Hasta uygun pozisyonda yatırılır, cerrahi bölge belirlenir.
3. Cilt Antisepsisi	Ameliyat bölgesi antiseptik solüsyonlarla temizlenir. Temizden Kirliye doğru
4. Örtme	Önce periferik alan örtülür, ardından cerrahi bölge en son örtülür.
5. Sabitleme	Örtüler kaymayacak şekilde sabitlenir (genellikle yapışkan kenarlı örtülerle).

Örnek sıra;

Herhangi bir özellik arz etmeyen ameliyatlarda örtme işleminde önce hastanın ayak kısmı, sonra baş kısmı örtülür. Sonra yanlar kapatılarak çamaşır pensleri ile dört çarşaf birbirine tutturulur. Daha sonra büyük delikli örtü ile insizyon yeri açıkta kalacak şekilde hasta tamamen kapatılır.

Hastaneler prosedürleri kendi kallite birimi tarafından hazırlanmaktadır.

Kullanılan Malzemeler

Steril ameliyat örtüleri (drape)
Yapışkan kenarlı örtüler (fenestrated)
Sıvı geçirmez örtüler
Hasta ısıtma sistemleri (battaniye vs.)

Sık Sorulan Sorular (SSS)

1. Örtüler neden steril olmalı?
Çünkü steril olmayan bir örtü, cerrahi alana mikroorganizmaların taşınmasına neden olabilir. Bu da postoperatif enfeksiyon riskini artırır.

2. Örtme işlemi kim tarafından yapılır?
Genellikle scrub (steril) hemşire ve cerrah tarafından yapılır. Asiste eden diğer sağlık personelleri yardımcı olur.

3. Ameliyathanede örtüler tek kullanımlık mı?
Sağlık Bakanlığı’nın önerisi doğrultusunda çoğu örtü tek kullanımlıktır. Ancak bazı kurumlar, özel sterilizasyonla tekrar kullanılabilen örtüler de kullanabilir.

4. Boyama işlemi örtmeden önce mi yapılır?
Evet. Cilt antiseptik solüsyonla boyanır ve kuruması beklenir. Bu işlem “cilt boyama” olarak da bilinir.

5. Hasta örtme talimatı nedir?
Sağlık kuruluşlarında hazırlanan standart operasyon prosedürleri (SOP) kapsamında, örtme işleminin nasıl yapılacağı, kim tarafından uygulanacağı ve hangi malzemelerin kullanılacağı detaylandırılmıştır.

Sağlık Bakanlığı Standartlarına Göre

Sağlık Bakanlığı Ameliyathane Hizmetleri Yönetmeliği‘ne göre:

Tüm cerrahi işlemler için steril alan oluşturulmalı,
Steril örtü kullanılmalı,
Örtme işlemi eğitimli personel tarafından yapılmalı,
Örtüler nem geçirmez ve hastaya zarar vermeyecek şekilde olmalı,
Her işlem sonrası atık yönetimi prosedürüne uygun olarak örtüler atılmalı ya da sterilize edilmelidir.